به خاطر اهمیت توجه به قرآن و عمل به احکام آن در فرمایشات حضرات معصومین(ع) است که می‌توان ادعا کرد نهضت جاری‌سازی قرآن و احکام آن در زندگی مردم از مهم‌ترین اهداف عالیه مورد توجه در آستان قدس رضوی به شمار می‌رود.

این جملات را حجت‌الاسلام والمسلمین «سید مسعود میریان»، مدیر مرکز قرآن کریم آستان قدس رضوی بیان می‌کند. وی معتقد است، باید در کنار آموزش‌های سنتی در مورد یادگیری و عمل به قرآن از روش‌های تربیتی و آموزشی جدید و ثمربخش برای نسل‌های آینده (کودکان و نوجوانان) در حرم مطهر امام رضا(ع) استفاده کرد.

فعالیت‌های قرآنی در آستان قدس رضوی در چه جایگاهی قرار دارد؟

در حرم مطهر رضوی فعالیت‌های قرآنی زیادی از سال‌های دور تاکنون انجام می‌شده است. سال‌های طولانی در این مکان مقدس یعنی حرم منور امام هشتم(ع) اداره حفاظ وجود داشته و برگزاری مراسم صفه(قرائت و تلاوت قرآن و مدح و منقبت ۱۴ معصوم(ع) توسط خدمه حرم مطهر) و اقدام و اجرای نیت واقفان قرآنی و پخش صوت و تلاوت قرآن در حرم مطهر رضوی و مسجد جامع گوهرشاد در جای جای این اماکن متبرکه به صورت متناوب و در اعصار و ادوار گوناگون رواج داشته است.

پیش از انقلاب هم مطابق برخی از گزارش‌ها و اسناد، اقدام‌های قرآنی با توجه به فضای معنوی در حرم مطهر وجود داشته است اما به صورت محدود و موردی. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در دوره مدیریت تولیت فقید، مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی(ره) توجه ویژه‌ای به فعالیت‌های قرآنی شد و کم‌کم یک نظم و نسق و نظامی پیدا کرد و پس از گسترش فعالیت‌ها، به تأسیس اداره‌ای برای مدیریت فعالیت‌های قرآنی احساس نیاز شد.

از اوایل دهه ۷۰ این اداره به صورت رسمی تأسیس شد و پس از آن با اختصاص مدرسه دو درب در حرم مطهر رضوی به عنوان دارالقرآن، کارگاه‌های آموزشی قرآن و محافل قرآنی در این آستان ملکوتی گسترش یافت و حرم مطهر امام رضا(ع) یکی از عوامل اصلی رشد چشمگیر فضای قرآنی در شهر مقدس مشهد شد و مشهد اکنون در رشته‌های قرآنی در حوزه قرائت، حفظ، تفسیر، تدبر و... در سطح کشور جزو پرچمداران شهرهای قرآنی است که حتماً مهم‌ترین دلیل این موفقیت، وجود حرم مقدس رضوی و اقدام‌ها و فعالیت‌های قرآنی ذیل نام مبارک حضرت رضا(ع) است.

در سالیان گذشته، همکاران اداره علوم قرآنی تلاش‌های وافری برای ارائه خدمات قرآنی به مخاطبان، زائران و مجاوران بارگاه منور امام رضا(ع) در حرم مطهر و نقاط مختلف کشور که موقوفات حضرت رضا(ع) در آنجا وجود دارد به عمل آورده‌اند و در برخی از دوره‌ها، شاهد اوج‌گیری و گاهی هم شاهد کاهش فعالیت‌ها بوده‌ایم. پس از تأسیس مرکز قرآن کریم در زمان مدیریت حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی، تولیت سابق این نهاد مقدس و مرزبندی بین فعالیت‌های قرآنی داخل و خارج از حرم مطهر و واگذاری فعالیت‌های ملی و بین‌المللی به این مرکز، گستره جغرافیایی فعالیت‌های قرآنی آستان قدس رضوی و دامنه اثرگذاری به دورترین نقاط کشور و ۳۱ استان با طرح‌ها و برنامه‌های مختلف گسترش یافت.

یکی از نکاتی که احساس می‌شود باید مورد توجه قرار گیرد این است که امام راحل فرمودند اصلاً آستان قدس مرکز ایران است و ما باید بدانیم که این مرکزیت یعنی یک الگوی تأثیرگذار در فعالیت‌های مذهبی، دینی و فرهنگی که باید در شرایط فعلی نقش ویژه و اثرگذارتری ایفا کند.

این اثرگذاری چطور می‌تواند در آستان قدس رضوی اتفاق بیفتد؟

همان طوری که بارها اشاره شده است اگر جامعه‌ ما یک جامعه قرآنی شود و مردم این موضوع را فرا گیرند که می‌توانند تمام مشکلات زندگی خود را با قرآن کریم و اهل بیت(ع) حل کنند و تمسک به ثقلین داشته باشند، آن گاه در تمامی احوال زندگی، زمینه‌ ظهور حضرت امام زمان مهدی موعود(عج) را فراهم کرده‌ایم، یعنی ایجاد جامعه قرآنی همراه با تمسک به دستورات اهل بیت(ع) به معنای واقعی کلمه، این همان ویژگی‌های جامعه انسانی در دوران پس از ظهور حضرت امام زمان(عج) است.

آستان قدس رضوی مطابق فرمایش امام راحل که فرمودند آستان قدس مرکز ایران است و مطابق فرمایش مقام معظم رهبری که تأکید کردند این نهاد مقدس باید به عنوان یک الگوی فرهنگی تأثیرگذار در سطح جامعه و امت اسلامی فعالیت کند، بنابراین آستان قدس هرگز نباید از قرآن و اهداف فراگیری قرآن غافل شود. به نظر می‌رسد در عصر حاضر یکی از وظایف مسئولان این نهاد مقدس، راه‌اندازی نهضت فراگیری و پیاده‌سازی قرآن در جریان زندگی عموم مردم باشد.

با توجه به اینکه حجت‌الاسلام والمسلمین مروی، تولیت معزز آستان قدس رضوی دغدغه‌های قرآنی زیادی دارند و یکی از اولویت‌ها و مسائل مورد تذکر و توجه ایشان اهتمام به فعالیت قرآنی است و در حال حاضر زیرساخت‌های بیشتری هم در اختیار فعالیت‌های قرآنی آستان قدس است یعنی مرکز قرآن کریم و اداره علوم قرآن (در صحن جمهوری اسلامی) که هر یک از این دو بخش دارای واحدهای تابعه خود برای فعالیت‌های قرآنی هستند، بنابراین هیچ توجیه و بهانه‌ای برای مسئولان مربوط و کارشناسان این دو بخش باقی نمی‌ماند و باید از همه توان و انرژی برای دستیابی به این هدف بهره ببرند.

شما در مرکز قرآن کریم آستان قدس رضوی چه تدابیری برای رسیدن به این مهم اندیشیده‌اید؟ 

پس از اینکه اینجانب در کنار مسئولیت مرکز قرآن کریم آستان قدس به مسئولیت دارالقرآن کریم حرم مطهر رضوی منصوب شدم با تشکیل گروه‌های مشورتی، اندیشه‌ورز و با استفاده و بهره‌گیری از الگوی راهبردی فعالیت‌های قرآنی آستان قدس، نقشه جامعی برای پیاده‌سازی این الگو و دستیابی به اهداف بیان شده، ترسیم و طراحی شد.مطابق این نقشه جامع فعالیت‌های قرآنی، برنامه‌ها و اقدام‌هایی به صورت کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای هر دو مجموعه قرآنی آستان قدس رضوی یعنی مرکز قرآن کریم و دارالقرآن کریم  پیش‌بینی و عملیاتی می‌شود که در صورت فراهم بودن امکانات و شرایط لازم و تصویب و تأیید مدیران ارشد آستان قدس رضوی نسبت به اجرای روش‌ها و برنامه‌های مربوط، اقدام خواهد شد.